Πανελλήνιες 2025: Θέματα της Νεοελληνικής Γλώσσας
Δημιουργικότητα, φαντασία και σχολείο στο επίκεντρο των θεμάτων στις Πανελλήνιες — δείτε αναλυτικά τα κείμενα και τις ασκήσεις των Θεμάτων
Θέματα Πανελλήνιες - Έκθεση
Δημιουργικότητα, φαντασία και σχολείο στο επίκεντρο των θεμάτων στις Πανελλήνιες — δείτε αναλυτικά τα κείμενα και τις ασκήσεις των Θεμάτων
Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις 2025 ξεκίνησαν σήμερα, Πέμπτη 30 Μαΐου, με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, που εξετάζεται κοινά για όλα τα Γενικά Λύκεια. Τα φετινά θέματα εστίασαν στη δημιουργικότητα στο σχολείο, ενώ συνδύασαν έναν σύγχρονο πληροφοριακό λόγο με ένα λογοτεχνικό απόσπασμα από το γνωστό έργο της Άλκης Ζέη, Το καπλάνι της βιτρίνας.
Παρακάτω παρουσιάζουμε αναλυτικά τα κείμενα και τις ερωτήσεις του Θέματος Α, μαζί με ενδεικτικές φροντιστηριακές απαντήσεις, για γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικούς που θέλουν να δουν πώς διαμορφώθηκε η πρώτη μέρα των εξετάσεων.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις από εκπαιδευτικούς και φροντιστήρια, τα φετινά θέματα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στις Πανελλαδικές Εξετάσεις 2025 χαρακτηρίζονται ως ποιοτικά και προσιτά, χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες ή εκπλήξεις.
Τα κείμενα που δόθηκαν ήταν μικρά, κατανοητά και με σαφή θεματική, ενώ οι ασκήσεις είχαν σωστή διαβάθμιση δυσκολίας και ήταν απολύτως αναμενόμενες, σύμφωνα με τον σχολιασμό των Φροντιστηρίων Πουκαμισάς.
Το θέμα της Έκθεσης επικεντρώθηκε στη δημιουργικότητα και τον ρόλο του σχολείου στην ενίσχυσή της, ένα ζήτημα που θεωρείται επίκαιρο και οικείο στους μαθητές.
Συνολικά, το διαγώνισμα χαρακτηρίζεται ως ισορροπημένο, με σαφείς οδηγίες και χωρίς παγίδες, επιτρέποντας στους καλά προετοιμασμένους υποψηφίους να αποδώσουν ικανοποιητικά.
ΘΕΜΑ Α – Κατανόηση Κειμένων
📘 Δόθηκαν δύο κείμενα:
Κείμενο 1 – Πληροφοριακό (Άρθρο)
Τίτλος: «Δημιουργικότητα στο σχολείο: ανάγκη ή πολυτέλεια;»
Πρόκειται για ένα σύγχρονο άρθρο που αναφέρεται:
- Στον ορισμό της δημιουργικότητας.
- Στη σχέση της με την εκπαίδευση.
- Στην αναγκαιότητα να ενισχύεται από το σχολείο.
- Στους τρόπους που μπορεί να προαχθεί (μέσω τέχνης, ομαδικών εργασιών, ελευθερίας σκέψης).
- Στα εμπόδια που θέτει το παραδοσιακό σχολικό σύστημα (παπαγαλία, φόβος λάθους).
Κείμενο 2 – Λογοτεχνικό (Απόσπασμα)
Από το έργο «Το καπλάνι της βιτρίνας» της Άλκης Ζέη.
- Αναφέρεται στην παιδική ηλικία και τη φαντασία των παιδιών.
- Δείχνει πώς τα παιδιά χρησιμοποιούν δημιουργικά το μυαλό τους μέσα από παιχνίδι, παρατήρηση και διηγήσεις.
- Αναδεικνύεται η αθωότητα, η έμπνευση και η δημιουργική σκέψη μέσα από την παιδική ματιά.
✏️ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΟΣ Α
Οι υποψήφιοι έπρεπε να απαντήσουν σε 5 ερωτήσεις (Α1 – Α5) με βάση τα δύο κείμενα.
✅ Ενδεικτικές Ερωτήσεις:
Α1. Να παρουσιάσετε την κεντρική ιδέα του Κειμένου 1 (60–80 λέξεις).
Αξιολογείται η ικανότητα σύνοψης με σαφήνεια και οικονομία.
Α2. Ποιες είναι δύο βασικές ενέργειες που προτείνονται στο Κείμενο 1 για την ενίσχυση της δημιουργικότητας στο σχολείο;
Αξιολογείται η εντοπιστική κατανόηση.
Α3. Να συγκρίνετε πώς παρουσιάζεται η δημιουργικότητα στα δύο κείμενα (100–120 λέξεις).
Πρέπει να γίνει σύνδεση μεταξύ του θεωρητικού λόγου (Κείμενο 1) και της λογοτεχνικής απόδοσης (Κείμενο 2).
Η δημιουργικότητα παρουσιάζεται ως ικανότητα που καλλιεργείται στο σχολείο (Κ1) και ως φυσική έκφραση στα παιδιά (Κ2).
Α4. Να εντοπίσετε και να σχολιάσετε ένα εκφραστικό μέσο (π.χ. μεταφορά, αντίθεση, ρητορική ερώτηση) που χρησιμοποιείται στο Κείμενο 2 και πώς αυτό συμβάλλει στην απόδοση της δημιουργικότητας.
Δίνεται λογοτεχνική πρόταση· ζητείται ανάλυση ύφους/γλώσσας.
Α5. Να μετασχηματίσετε την παρακάτω παράγραφο από το Κείμενο 1, αλλάζοντας τη σύνταξη από ενεργητική σε παθητική φωνή (ή το αντίστροφο), διατηρώντας το νόημα.
Γλωσσική επεξεργασία – αξιολογείται η γνώση σύνταξης.
🧾 ΘΕΜΑ Α – ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΛΥΣΗ
📘 Κείμενα:
- Κείμενο 1: Άρθρο για τη δημιουργικότητα στο σχολείο
- Κείμενο 2: Απόσπασμα από Το καπλάνι της βιτρίνας της Άλκης Ζέη
🔹 Α1. Να παρουσιάσετε την κεντρική ιδέα του Κειμένου 1 (60–80 λέξεις)
Ενδεικτική Απάντηση:
Το Κείμενο 1 αναδεικνύει τη σημασία της δημιουργικότητας στην εκπαιδευτική διαδικασία και τονίζει πως το σχολείο πρέπει να την ενισχύει συστηματικά. Υποστηρίζεται ότι η δημιουργικότητα συμβάλλει στην προσωπική ανάπτυξη των μαθητών, ενώ ταυτόχρονα προτείνονται τρόποι όπως οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες και η ομαδική εργασία. Τονίζεται ότι το παραδοσιακό μοντέλο διδασκαλίας αποτελεί εμπόδιο και απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας.
🔹 Α2. Ποιες είναι δύο βασικές ενέργειες που προτείνονται στο Κείμενο 1 για την ενίσχυση της δημιουργικότητας στο σχολείο;
Ενδεικτική Απάντηση:
- Η ενσωμάτωση καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων (όπως η ζωγραφική, το θέατρο και η μουσική) στο σχολικό πρόγραμμα.
- Η ενίσχυση της συνεργατικής μάθησης και της ελεύθερης έκφρασης των μαθητών με τη χρήση δημιουργικών εργασιών.
🔹 Α3. Να συγκρίνετε πώς παρουσιάζεται η δημιουργικότητα στα δύο κείμενα (100–120 λέξεις).
Ενδεικτική Απάντηση:
Στο Κείμενο 1, η δημιουργικότητα παρουσιάζεται ως μια πολύτιμη δεξιότητα που πρέπει να καλλιεργείται οργανωμένα από το σχολείο, μέσα από κατάλληλες μεθόδους και δραστηριότητες. Αντίθετα, στο Κείμενο 2, η δημιουργικότητα εμφανίζεται ως αυθόρμητο χαρακτηριστικό της παιδικής ηλικίας, μέσα από τη φαντασία και το παιχνίδι. Ενώ το πρώτο κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και εστιάζει στον ρόλο του σχολείου, το δεύτερο, με λογοτεχνικό ύφος, δείχνει πώς τα παιδιά δημιουργούν κόσμους με το μυαλό τους. Και τα δύο τονίζουν την αξία της δημιουργικής σκέψης, αλλά με διαφορετική προσέγγιση.
🔹 Α4. Να εντοπίσετε και να σχολιάσετε ένα εκφραστικό μέσο στο Κείμενο 2 που συμβάλλει στην απόδοση της δημιουργικότητας.
Ενδεικτική Απάντηση (πλήρης):
Ένα χαρακτηριστικό εκφραστικό μέσο στο Κείμενο 2 είναι η μεταφορά, όπως στη φράση «τα λόγια της έμοιαζαν με ζωγραφιά που έπαιρνε ζωή». Η φράση αυτή αποδίδει με έντονο ποιητικό τρόπο την επίδραση της φαντασίας στη σκέψη των παιδιών. Τα λόγια, αντί να παραμένουν απλοί ήχοι ή ιδέες, «μεταμορφώνονται» σε εικόνες, αποκτούν μορφή και ζωή. Έτσι, ενισχύεται η εικόνα της δημιουργικότητας ως μιας ζωντανής και ενεργητικής διαδικασίας, όπου η παιδική σκέψη γεννά νέους κόσμους, πέρα από το κυριολεκτικό. Η μεταφορά συμβάλλει ουσιαστικά στην ατμόσφαιρα του αποσπάσματος και ενισχύει τη λογοτεχνική του ποιότητα.
🔹 Α5. Να μετασχηματίσετε την παρακάτω παράγραφο από το Κείμενο 1, αλλάζοντας τη σύνταξη από ενεργητική σε παθητική φωνή (ή το αντίστροφο), διατηρώντας το νόημα.
📌 Υποθετικό παράδειγμα παραγράφου (όπως συνήθως δίνεται στο θέμα):
«Οι εκπαιδευτικοί σχεδιάζουν δραστηριότητες που ενισχύουν τη φαντασία και προωθούν τη συνεργασία μεταξύ των μαθητών. Επιπλέον, ενθαρρύνουν τους μαθητές να εκφράζουν τις ιδέες τους ελεύθερα.»
✅ Μετασχηματισμός σε παθητική φωνή:
«Δραστηριότητες που ενισχύουν τη φαντασία σχεδιάζονται από τους εκπαιδευτικούς και η συνεργασία μεταξύ των μαθητών προωθείται. Επιπλέον, οι μαθητές ενθαρρύνονται να εκφράζουν ελεύθερα τις ιδέες τους.»
✍️ ΘΕΜΑ Β – Παραγωγή Λόγου (Έκθεση)
Ερώτημα: Πώς μπορεί το σχολείο να ενισχύσει τη δημιουργικότητα των μαθητών;
(Άρθρο για το σχολικό περιοδικό)
🧠 Ενδεικτικό Πλάνο Άρθρου
Εισαγωγή
- Τι είναι δημιουργικότητα;
- Γιατί είναι σημαντική στη ζωή και στην εκπαίδευση;
Κύριο Μέρος
- Ο ρόλος του σχολείου
- Το σχολείο ως χώρος μάθησης και έμπνευσης.
- Ανάγκη για αλλαγή από την παπαγαλία στη σκέψη.
- Πώς μπορεί να ενισχύσει τη δημιουργικότητα:
- Μέσω δημιουργικών δραστηριοτήτων (θέατρο, λογοτεχνία, τέχνες).
- Με ενθάρρυνση της ελεύθερης έκφρασης και της πρωτοβουλίας.
- Μέσα από ομαδοσυνεργατικές μεθόδους μάθησης.
- Με χρήση της τεχνολογίας και ψηφιακών εργαλείων.
- Εμπλοκή των μαθητών σε project και έρευνες.
- Ο ρόλος των εκπαιδευτικών:
- Ο δάσκαλος ως καθοδηγητής, όχι αυθεντία.
- Ενίσχυση του ενθουσιασμού και της φαντασίας των παιδιών.
Επίλογος
- Ανακεφαλαίωση: Η δημιουργικότητα είναι αναγκαία στον σύγχρονο κόσμο.
- Τελική άποψη: Το σχολείο πρέπει να «μορφώνει» ελεύθερους και δημιουργικούς ανθρώπους.
✨ Ενδεικτικό Κείμενο Άρθρου
Η δημιουργικότητα ως κλειδί για ένα σχολείο του μέλλοντος
Στη σημερινή εποχή, όπου οι αλλαγές είναι συνεχείς και ο κόσμος απαιτεί ευελιξία και καινοτομία, η δημιουργικότητα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες δεξιότητες που πρέπει να καλλιεργούνται από νωρίς. Το σχολείο, ως βασικός θεσμός διαμόρφωσης της προσωπικότητας, έχει καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση αυτής της ικανότητας.
Πολλές φορές, όμως, η σχολική καθημερινότητα περιορίζεται στη στείρα απομνημόνευση και τη μονότονη διδασκαλία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καταπιέζεται η φαντασία και το ενδιαφέρον των μαθητών. Είναι, λοιπόν, ανάγκη να μεταμορφωθεί το σχολείο σε έναν χώρο ζωντανό, όπου η γνώση συνδυάζεται με το παιχνίδι, την έρευνα και την καλλιτεχνική έκφραση.
Για να ενισχυθεί η δημιουργικότητα, πρέπει να ενταχθούν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα δραστηριότητες όπως το θεατρικό παιχνίδι, η δημιουργική γραφή, τα εικαστικά, η μουσική και οι διαθεματικές εργασίες. Παράλληλα, η τεχνολογία μπορεί να αξιοποιηθεί με τρόπο ουσιαστικό, μέσα από ψηφιακά έργα και καινοτόμες εφαρμογές. Οι μαθητές πρέπει να νιώθουν ελεύθεροι να εκφράζονται, να κάνουν λάθη και να μαθαίνουν μέσα από τη δοκιμή και την ανακάλυψη.
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι καθοριστικός. Δεν πρέπει να περιορίζεται στη μετάδοση γνώσης, αλλά να ενθαρρύνει την ελεύθερη σκέψη και να καλλιεργεί ένα ασφαλές περιβάλλον, όπου κάθε παιδί νιώθει πως έχει κάτι μοναδικό να προσφέρει.
Συμπερασματικά, η δημιουργικότητα δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα. Ένα σχολείο που ενθαρρύνει τη φαντασία, τη συνεργασία και την καινοτομία, διαμορφώνει πολίτες έτοιμους να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του αύριο.
Επίλογος
Η πρώτη ημέρα των Πανελλαδικών εξετάσεων ολοκληρώθηκε με ένα θέμα που προσέφερε στους μαθητές την ευκαιρία να εκφραστούν πάνω σε ένα οικείο και σημαντικό ζήτημα: τη δημιουργικότητα στο σχολείο. Οι διατυπώσεις ήταν σαφείς, τα κείμενα κατανοητά και οι ασκήσεις χωρίς παγίδες, επιτρέποντας στους υποψηφίους να διαχειριστούν το άγχος της πρεμιέρας με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Καθώς οι εξετάσεις συνεχίζονται, ευχόμαστε σε όλους καλή δύναμη και καθαρή σκέψη μέχρι το τέλος αυτής της απαιτητικής αλλά και καθοριστικής διαδρομής.
Πηγή: NetGreeks
Γίνετε μέλος της κοινότητάς μας στο Facebook και στο Instagram και ενημερωθείτε πρώτοι για κάθε εξέλιξη!
