Ανακαλύφθηκε μια πιθανώς κατοικήσιμη υπερ-Γη (βίντεο)

Ένας από τους πλέον κοινούς τύπους πλανητών στο Σύμπαν είναι πλανήτες με μάζα 2-10 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Σχεδόν όλα τα πλανητικά συστήματα που έχουν εντοπιστεί διαθέτουν τουλάχιστον ένα τέτοιο πλανήτη ο οποίος έχει λάβει από την επιστημονική κοινότητα την ονομασία «Υπερ-Γη» ή «Υπερ-Γαία».

Με δημοσίευση στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε μια υπερ-Γη στην κατοικήσιμη ζώνη του πλανητικού της συστήματος. Ο εξωπλανήτης, που έλαβε την κωδική ονομασία TOI-715 b βρίσκεται σε απόσταση 137 έτη φωτός μακριά τη Γη και αποτελεί πλέον αντικείμενο ενδιαφέροντος για την επιστημονική κοινότητα που ενδιαφέρεται όλο και περισσότερο για την ανακάλυψη και μελέτη πλανητών με δυνητικά φιλικές στη ζωή συνθήκες οι οποίοι περιφέρονται γύρω από άστρα αρκετά διαφορετικά από τον Ήλιο.

Αν και μπορεί να φαίνεται λογικό να αναζητούμε δυνητικά κατοικήσιμους πλανήτες όταν ψάχνουμε για πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη σε τροχιά γύρω από αστέρια που μοιάζουν με τον Ήλιο, αυτοί δεν είναι οι μόνοι στόχοι για τους οποίους ενδιαφέρονται οι αστρονόμοι. Ένα ζήτημα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των περίπου 5,100 εξωπλανητών που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα είναι πολύ μεγαλύτεροι από Γη κάτι εν μέρει οφείλεται στο γεγονός ότι είναι δύσκολο να ανιχνευθούν μικρότεροι πλανήτες.

Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι ο πιο κοινός τύπος άστρων στο γαλαξία μας δεν είναι αυτός στον οποίο ανήκει ο Ήλιος αλλά ένας μικρότερος, πιο αμυδρός και ερυθρής απόχρωσης τύπος άστρων που ονομάζεται κόκκινος νάνος. Όταν οι ερευνητές ανακαλύπτουν βραχώδεις πλανήτες σε τροχιά γύρω από κόκκινους νάνους αυτό αυξάνει τη δεξαμενή των δυνητικά κατοικήσιμων κόσμων που θα μπορούσαν να βρίσκονται στο Σύμπαν.

Καθώς κόκκινοι νάνοι εκπέμπουν πολύ λιγότερη θερμότητα από άστρα όπως ο Ήλιος η κατοικήσιμη ζώνη γύρω τους έχει μικρότερο εύρος από ότι το ηλιακό μας σύστημα ή άλλα παρόμοια με το δικό μας συστήματα. Με τον όρο κατοικήσιμη ζώνη οι επιστήμονες αναφέρουν την περιοχή όπου η απόσταση ενός πλανήτη από το μητρικό του άστρο είναι τέτοια ώστε οι συνθήκες που αναπτύσσονται στον πλανήτη να είναι τέτοιες ώστε να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή παράγοντας που θεωρείται ως κρίσιμος για την παρουσία της ζωής έτσι τουλάχιστον όπως εμείς την γνωρίζουμε έστω και σε μικροβιακή μορφή.

Ωστόσο, χρειάζεται πολύ περισσότερα από το να βρίσκεται κανείς στην κατοικήσιμη ζώνη για να είναι ένας πλανήτης πραγματικά φιλικά στη ζωή ή «κατοικήσιμος». Άλλα στοιχεία είναι σημαντικά για τον προσδιορισμό της κατοικισιμότητας, όπως πόση ατμόσφαιρα έχει ο πλανήτης, πόση ακτινοβολία λαμβάνει από το άστρου και αν έχει ένα μείγμα ωκεανών και στεριάς.

Ο συγκεκριμένος εξωπλανήτης βρίσκεται ακριβώς στην πρωταρχική περιοχή της κατοικήσιμης ζώνης του αστεριού του. Περιστρέφεται γύρω από το αστέρι σε μόλις 19 ημέρες, κάθεται ακριβώς κοντά του. Αυτό βοήθησε τους αστρονόμους να ανακαλύψουν τον πλανήτη επειδή συχνά περνά μπροστά από το αστέρι του όπως φαίνεται από τη Γη. Αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο το εντοπίζει εξωπλανήτες το TESS, το διαστημικό παρατηρητήριο της NASA που αποτελεί έναν από τους αποκαλούμενους «κυνηγούς πλανητών» που έχουν ρίξει στην μάχη της διαστημικής εξερεύνησης οι αστρονόμοι.

Με περίπου μιάμιση φορά τη διάμετρο της Γης ο TOI-715 b είναι ο μικρότερος πλανήτης στην κατοικήσιμη ζώνη που ανακαλύφθηκε από το TESS μέχρι στιγμής. Για να μάθουν περισσότερα σχετικά με το αν είναι, στην πραγματικότητα, κατοικήσιμο, οι αστρονόμοι πρέπει να χρησιμοποιήσουν το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb για να παρατηρήσουν την ατμόσφαιρά του και να δουν αν υπάρχει νερό εκεί.